Ostrokrzew paragwajski (Ilex paraguariensis)

Ostrokrzew paragwajski (Ilex paraguariensis)
Ostrokrzew paragwajski (Ilex paraguariensis)

Opis wyglądu (morfologia)1,2,3,4,5,6

Ostrokrzew paragwajski to wiecznie zielone drzewo rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae). Dorasta do 18 m wysokości, choć zazwyczaj nie przekracza 6-8 m. Jajowate liście długości do 12 cm, z wierzchu ciemnozielone, od spodu jaśniejsze są karbowano-ząbkowane na brzegach. Ostrokrzew paragwajski kwitnie X-XII. Ma małe, białe kwiaty zebrane w kwiatostany na szczytach gałęzi. Owocuje od marca do czerwca. Owocem są czerwone lub czerwonobrunatne jagody, średnicy 5-8 mm. Zawierają 4-5 żółtych nasion z twardą łupiną. Nasiona są rozsiewane przez ptaki. W wielu pozornie dojrzałych nasionach jest szczątkowy zarodek, przez co okres od wysiewu do wykiełkowania może być długi.

Pochodzenie1,7,8

Ostrokrzew paragwajski pochodzi z Ameryki Południowej: z północnej Argentyny, południowej Brazylii, Paragwaju i Urugwaju. Na skalę przemysłową rośnie głównie w Brazylii, ale także w Argentynie i Paragwaju.
Wyróżniono dwie odmiany ostrokrzewu paragwajskiego: Ilex paraguariensis var. paraguariensis (z której liści i gałązek otrzymuje się yerba mate) i Ilex paraguariensis var. vestita (która jest gęsto omszona i nie stosowana w przemyśle). Obie odmiany występują równocześnie w niektórych regionach północno-wschodniej Argentynie i Brazylii.

Środowisko2,5,9

Ostrokrzew paragwajski to gatunek subtropikalny. Rośnie w miejscach gdzie roczne opady wynoszą nie mniej niż 1200 mm, z czego przynajmniej 250 mm w najsuchszym kwartale (zima). Minimalna temperatura to -6 °C. Jest w stanie wytrzymać częste opady śniegu występujące w górzystych regionach, które porasta. Rośnie blisko strumieni i rzek. Wymaga podłoża o pH 5,8-6,8.

Uprawa i Rozmnażanie2

Ostrokrzew paragwajski można rozmnażać przez sadzonki i nasiona. Stosunkowo trudno jest otrzymać ukorzenione sadzonki. Nasiona muszą być wysiane od razu lub stratyfikowane, inaczej szybko tracą zdolność do kiełkowania. Przechowywane w 5 °C zachowują niewielką zdolność do kiełkowania (1,7 do 6,6%) przez 11 miesięcy. Stosunkowo krótki okres żywotność w połączeniu z niewielkim procentem wschodów powoduje, że rozmnażanie z nasion jest problematyczne.


Spodobał Ci się artykuł? Podziel się nim ze znajomymi.

Komentarze i opinie:


Bibliografia:

  1. 1. van Wyk B.E., Wink M. (2008) Rośliny lecznicze świata, MedPharm, Wrocław. ISBN 978-83-60466-51-3
  2. 2. Hernández Bermejo J. E., León J. (1994) Neglected crops: 1492 from a different perspective. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. ISBN 9251032173, 9789251032176
  3. 3. Warchałowski S. (2009) I poleciał w świat daleki... Wspomnienia z Brazylii, Polski i Peru. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa. ISBN 8360093830, 9788360093832
  4. 4. Strzelecka H., Kowalski J. (2000) Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. ISBN 83-01-13132-2
  5. 5. Heck CI, de Mejia EG. (2007) Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): a comprehensive review on chemistry, health implications, and technological considerations. J Food Sci. 72(9):R138-51.
  6. 6. van der Vossen H.A.M. (2000) Stimulants (PROSEA 16), Backhuys Publishers, Leiden. ISBN 9057820536, 9789057820533
  7. 7. Balch P. A. (2002) Prescription for herbal healing. Penguin, ISBN 0895298694, 9780895298690
  8. 8. Filip R., et al. (2010) Mate (Ilex paraguariensis). [w:] Filippo Imperatto (Org.). Recent Advances in Phytochemistry. (Ed.) 2, Kerala (India), Filippo Imperatto, v.1, 113-131, ISBN 978813080309.
  9. 9. Antol M. N. (1996). Healing Teas: how to prepare and use teas to maximize your health, Avery Pub. Group, Wayne. ISBN 0895297078, 9780895297075